هر مکانی تاریخ و داستان خودش را دارد. گاهی تخیل ما هم از خلق مکانهای خیالی یا خیالبافی درباره مکانهای واقعی دست برنمیدارد. در این میان، سینما با گسترهی فضایی خاص خودش در زمان سفر میکند و به گذشتهی مکانها سرک میکشد تا از سرگذشت آنها سر دربیاورد؛ گویی در سرگذشت مکانها خط سیر متفاوتی برای حافظه رقم میخورد و حافظهی مکان از حافظهی آدمهایی که در آن زندگی کردهاند چیزی یکسره جداست.
چه چیزی یک مکان را اینچنین ویژه میکند که داستانش ارزش گفتن داشته باشد؟ چگونه یک مکان تبدیل به صندوقچهای از خاطرات و تاریخ ساکنانش میشود؟ ۱۰ فیلم لبنانی که پلتفرم افلامنا این ماه رایگان و آنلاین نمایش میدهد ما را به چنین پاسخی رهنمون میکنند: «آنچه مکانی را از مکان دیگر متمایز میکند رابطهی ما با آن است».
نه شهرها با هم یکسان هستند، نه خود ما در همه شهرها یکجوریم و نه شهرها همانطور که هستند میمانند. از همین رو، موسسه بیروت دیسی تصمیم گرفته تصویر «مکانها را از خلال تصویر مردمان آنها» بازآفرینی کند، چرا که اصل داستان همین چهرهها، حالات و حرکات مردم است.
۱۰ فیلم لبنانی که پلتفرم افلامنا این ماه رایگان و آنلاین نمایش میدهد ما را به چنین پاسخی رهنمون میکنند: «آنچه مکانی را از مکان دیگر متمایز میکند رابطهی ما با آن است»
در ادامه به معرفی این ۱۰ فیلم لبنانی میپردازیم که موسسه بیروتدیسی در ماه ژوئن برای حمایت از سینمای مستقل عربی در پلتفرم أفلامنا به رایگان و آنلاین با زیرنویس انگلیسی نمایش میدهد.
فیلم «لي قبور في هذه الأرض» به کارگردانی رين متری
رین متری در این فیلم «لي قبور في هذه الأرض» (در این سرزمین قبرهایی دارم) از خاطرات و رنجهای کسانی میگوید که در جریان جنگ داخلی لبنان زمینهایشان را از دست دادند و مجبور به ترک سرزمینشان شدند. این فیلم نشان میدهد نه تنها جنگ تمام نشده، بلکه شکاف فرقهای و منطقهای نیز، از خلال قراردادهای اجتماعی جدیدی که به زمینها و سیاستهای دولتی پیوند خوردهاند، همچنان ادامه دارد.
هرمان فیلم میگوید: «با فروختن زمین پدریام به یک مسلمان، آن هم در روستایی که مسیحی بهشمار میرفت، پایم به سفری برای جستجوی ریشههای ترس متقابل فرقهها در لبنان باز شد؛ این ترس و نزاع جمعی بر سر بهاصطلاح "هویت سرزمینی" تاریخی از قتلعام و آوارگی را رقم زده که آخرین موردش جنگ داخلی بین سالهای ۱۹۷۵ و ۱۹۹۰ است».
این فیلم از ۲ تا ۸ ژوئن (۱۲ تا ۱۸ خرداد) اینجا در پلتفرم افلامنا رایگان و آنلاین پخش میشود.
فیلم «بيني وبينك... بيروت» به کارگردانی دیمه الجندی
این فیلم داستان ملاقات دو خواهر به نامهای دیما و ریم را روایت میکند. دیمه در بیروت جنگزده بزرگ شده و سال ۱۹۸۴ برای تحصیل رشته سینما در بلژیک از لبنان مهاجرت کرده، اما ریم که نقاش است هرگز بیروت را ترک نکرده و رابطهای شخصی با شهرش دارد.
دیمه در دلتنگی برای وطنش، تنها و تکافتاده، در جستجوی معنای تعلق و تبعید است. آیا او در غربت خود خواهد ماند و خاطراتش را در چمدانهایش با خود خواهد کشید، یا سرانجام میتواند زندگی تازهای را شروع کند که گذشته و حال در آن به هم بیامیزند؟
فیلم «بيني وبينك... بيروت» (میان من و تو… بیروت) از ۲ تا ۸ ژوئن (۱۲ تا ۱۸ خرداد) اینجا در پلتفرم افلامنا رایگان و آنلاین پخش میشود.
فیلم «القطاع صفر» به کارگردانی ندیم مشلاوی
«القطاع صفر» (منطقه صفر) مستندی درباره منطقه متروکه کرنتینا در حومه بیروت و تاریخ خارقالعاده آن است؛ تاریخی که نشان از گذشتهی آشفته لبنان دارد.
«القطاع صفر» نمونه دیگری از فیلمهایی است که یک مکان عجیب را در مرکز روایت خود میگذارند. در این فیلم مردمی را میبینیم که با نام یک مکان شناخته میشوند، مکانی که زمانی کشتارگاه بوده و ساکنان مناطق نزدیکش به «عرب کشتارگاه» معروف شدهاند.
این که بعضی مناطق در زبان محلیها با نام ساختمانی بزرگ یا کارخانهای در همان حوالی شناخته شوند چیز عجیبی نیست، اما گذاشتن اسم یک ساختمان روی کل ساکنان یک منطقه ماجرای نادری است. آدمها ناخواسته ناشناس میشوند و نام یک مکان را میگیرند، مکانی که در طول عمرش نقشهای مختلفی از قبیل کشتارگاه، دباغی و زندان را بازی کرده و حالا قهرمان یک فیلم شده است.
فیلم «القطاع صفر» که داستان مهاجرت و حاشیهنشینی را روایت میکند، از ۹ تا ۱۵ ژوئن (۱۹ تا ۲۵ خرداد) اینجا در پلتفرم افلامنا رایگان و آنلاین پخش میشود.
فیلم «تشویش» به کارگردانی فیروز سرحال
روز شروع جامجهانی فوتبال است و مردم بیروت در انتظار این رویداد هیجانزده هستند. زندگی روال عادی خودش را دارد، اما پخش زنده دیدار افتتاحیه جامجهانی به دلیل امواج صوتی عجیبی دچار اختلال میشود. ناامیدی شهر را فرا میگیرد و منجر به پخش زنده رویدادی بسیار بزرگتر میشود.
فیلم «تشویش» از ۹ تا ۱۵ ژوئن (۱۹ تا ۲۵ خرداد) اینجا در پلتفرم افلامنا رایگان و آنلاین پخش میشود.
فیلم «فی هذا البيت» به کارگردانی اكرم زعتری
علی، یکی از نیروهای مقاومت لبنان، برای ساکنان خانهای در روستای جنوبی «عین المیر» که او و همرزمانش برای انجام عملیات علیه اسرائیلیها در آن مستقر شده بودند نامهای مینویسد و در آن، پس از توضیح دلایل اقامتش در این خانه، از تلاش خود و همراهانش برای محافظت و نگهداری از زمین این خانواده میگوید. او نامه را در پوکه یک گلوله B-10 میگذارد و تابستان سال ۱۹۹۱ آن را در باغچه خانه دفن میکند. اکرم زعتری، کارگردان فیلم «في هذا البيت» (در این خانه)، نوامبر ۲۰۰۲ به آن خانه در عین المیر میرود و در خاک باغچهاش به دنبال نامه علی میگردد.
فیلم «في هذا البيت» که از ۱۶ تا ۲۲ ژوئن (۲۶ خرداد تا اول تیر) اینجا در پلتفرم افلامنا رایگان و آنلاین پخش میشود.
فیلم «بصحّة أمانينا» به کارگردانی ربيع مروه
در ویدیوآرت «بصحّة أمانينا» (به سلامتی آرزوهایمان) ساخته ربیع مروه، تصاویری قدیمی از دورهمیهای خانواده کارگردان میبینیم. آنها معمولا در لحظات زودگذر بین سفرها و تعطیلات، در اتاق نشیمنی که میزبان خانواده بزرگ ربیع بوده، کنار هم جمع میشدهاند؛ اما همیشه هم جای کسی در جمعشان خالی بوده است.
اما این روزها که همه از هم دور هستند، خانواده ربیع در فضای مجازی از طریق اپلیکیشن زوم با هم دیدار میکنند؛ جایی که همگی به طور همزمان در فضای فیزیکی خودشان شام میخورند و به صفحهنمایش روبهروی خود مینگرند، تلاشی برای همسفره شدن در زمان و فضایی مشترک.
همه اتاقهای نشیمن، در حالی که اعضای خانواده با هم چت میکنند و غذا میخورند، برای تبدیل شدن به یک اتاق در صفحهنمایش به هم میپیوندند. به این ترتیب، گوشی تلفن همراه تبدیل به خانهای سیار میشود.
ویدیوآرت «بصحّة أمانينا» از ۱۶ تا ۲۲ ژوئن (۲۶ خرداد تا اول تیر) اینجا در پلتفرم افلامنا رایگان و آنلاین پخش میشود.
فیلم «أبي ما زال شيوعياً» به کارگردانی احمد قصين
مجموعه بزرگی از نوار کاست تنها چیزی است که از رابطه رشید و مریم، پدر و مادر احمد قصین، باقی مانده است. این نوارها نامههایی عاشقانه هستند که رشید و مریم در سالهای جنگ داخلی لبنان برای هم فرستادهاند.
احمد قصین، کارگردان فیلم «أبي ما زال شيوعياً» (پدرم هنوز کمونیست است) بر اساس این نوارها روایتی میبافد و با مجموعهای از عکسهای قدیمی و جدید پدر و مادرش، فضای صمیمی دفترچه خاطرات یک رابطه عاشقانه را بازسازی میکند. اگرچه این فیلم میتواند یک فیلم شخصی بهشمار بیاید، اما در عین حال سندی از حافظه جمعی لبنان است.
فیلم «أبي ما زال شيوعياً» از ۱۶ تا ۲۲ ژوئن (۲۶ خرداد تا اول تیر) اینجا در پلتفرم افلامنا رایگان و آنلاین پخش میشود.
فیلم «زهر الليمون» به کارگردانی بامیلا غنیمه
بامیلا غنیمه در فیلم «زهر اللیمون» (شکوفه لیمو) تلاشهای پدر خود برای بازسازی «حارة حريك» ازدستدادهاش را به تصویر میکشد. اگرچه او اولین بار این محله را با ترک اجباریاش از دست داد، اما بعدها تغییرات بیرحمانه شهری ناشی از رونق انبوهسازی و موشکهای اسرائیل در سال ۲۰۰۶ محله حاره حریک را برای چندمین بار از او گرفتند.
سینما با گسترهی فضایی خاص خودش در زمان سفر میکند و به گذشتهی مکانها سرک میکشد تا از سرگذشت آنها سر دربیاورد؛ گویی در سرگذشت مکانها خط سیر متفاوتی برای حافظه رقم میخورد
پدر بامیلا که محلهاش را سه بار از دست داده، تصمیم میگیرد در باغ جدیدش دست به احیای آن بزند. پس میرود از حاره حریک میلههای چوبی و خاک میآورد تا در باغش خانه گمشدهاش را بازسازی کند، طوری که انگار هرگز آنجا را ترک نکرده است.
این فیلم از ۱۶ تا ۲۲ ژوئن (۲۶ خرداد تا اول تیر) اینجا در پلتفرم افلامنا رایگان و آنلاین پخش میشود.
فیلم «حروب صغيرة» به کارگردانی مارون بغدادی
این فیلم داستان جنگ لبنان در سال ۱۹۷۵ را از طریق سه شخصیت روایت میکند. طلال، اربابزادهای که با ناپدید شدن پدرش به قلمرو و رهبری موروثی آن دست مییابد؛ ثریا که عاشق طلال است و به او در ربودن یک تاجر کمک میکند؛ و نبیل روزنامهنگار که در پوشش خبررسانی درباره جنگ داخلی لبنان دست به خرید و فروش مواد مخدر میزند و میکوشد جایگاه قهرمان شهیدی را به دست بیاورد که فرسنگها از آن دور است.
فیلم «حروب صغيرة» (جنگهای کوچک) از ۲۳ تا ۲۹ ژوئن (۲ تا ۸ تیر) اینجا در پلتفرم افلامنا رایگان و آنلاین پخش میشود.
فیلم «حنین» به کارگردانی مارون بغدادی
این فیلم سفری همراه با نادیه توینی، شاعر فقید لبنانی، به دور لبنان است. «حنین» (دلتنگی) ما را به تور بیروت در پنجمین سال جنگ داخلی میبرد تا در آنجا به سخنان و افکار توینی در مورد تغییراتی که در شهر رخ داده فکر کنیم. سفری که سرنوشت نسلی سوخته و مکانهایی را نشان میدهد که مزین به شعر، دلتنگی و خاطرات گذشته هستند.
این فیلم از ۲۳ تا ۲۹ ژوئن (۲ تا ۸ تیر) اینجا در پلتفرم افلامنا رایگان و آنلاین پخش میشود.
رصيف22 منظمة غير ربحية. الأموال التي نجمعها من ناس رصيف، والتمويل المؤسسي، يذهبان مباشرةً إلى دعم عملنا الصحافي. نحن لا نحصل على تمويل من الشركات الكبرى، أو تمويل سياسي، ولا ننشر محتوى مدفوعاً.
لدعم صحافتنا المعنية بالشأن العام أولاً، ولتبقى صفحاتنا متاحةً لكل القرّاء، انقر هنا.
انضم/ي إلى المناقشة
مستخدم مجهول -
منذ 3 أيامكل التوفيق ومقال رائع
Ahmad Tanany -
منذ أسبوعتلخيص هايل ودسم لجانب مهم جداً من مسيرة الفكر البشري
مستخدم مجهول -
منذ أسبوعلا يوجد اله او شئ بعد الموت
Mohammed Liswi -
منذ أسبوعأبدعت
نايف السيف الصقيل -
منذ أسبوعلا اقر ولا انكر الواقع والواقعة فكل الخيوط رمادية ومعقولة فيما يخص هذه القضية... بعيدا عن الحادثة...
جيسيكا ملو فالنتاين -
منذ اسبوعينمقال بديع ومثير للاهتمام، جعلني أفكر في أبعاد تغير صوتنا كعرب في خضم هذه المحن. أين صوت النفس من...